Erzurum’un bilinen birkaç madeninden biri olan Erzurum Oltu taşının üreticileri sahipsizlikten ve ilgisizlikten yakınıyor. Taşhan esnafı, Oltu taşının sokak satıcıları tarafından turistlere yanlış tanıtıldığını, turizm rehberlerinin ise komisyon talep ettiklerini iddia ettiler.

Soner İSTANBULLU/ Özel Haber

Erzurum’a gelen veya gelmeyen binlerce kişinin Erzurum’dan bir hatıra ve anı olarak aldığı, her Dadaş’ın elinde tespih, her Dadaş kızının boynunda kolye olarak kullandığı Oltu taşı üreticilerine ‘bir dokunduk, bin ah işittik’. Turistlerin uğrak yeri haline gelen Taşhan, diğer adıyla  Rüstempaşa Bedesteni, son zamanlarda in cin top oynuyor. Oltu taşı çarşısında sadece tur operatörlerin komisyon alabilmek için anlaşmalı iş yerlerinde alış veriş yaptığını söyleyen esnaf, dışarıda da tezgâh üzerinde hakiki Oltu taşı olarak tanıtılan Rus taşlarının, Oltu taşının prestijini sarstığını söyledi.

Kışın soğuk, yazın sıcak

Taşhan esnafından Ramazan Polat, müşteriler ve misafirlerin hem rahat ve güvenli bir ortamda çarşıyı gezerken hem de alışverişlerini yaptıklarını söyledi. Bu tarih kokan mekân içerisinde yerli ve yabancı turistlerin rahatça alışveriş yapabilmeleri için ellerinden gelen bütün çabayı gösterdiklerini belirten Polat, çarşının taş duvarlarla örülü olduğu için, kışın soğuk, yazın çok sıcak olduğunu, müşterilerinde bu konuda çok büyük şikâyetleri bulunduğunu kaydetti. Polat,’İnsanlar sıcak havalarda çok fazla içeride duramıyor, bunalıp dışarı çıkıyor. Bunun önüne geçebilmek için bir çok kez belediyelere ve ilgili kurumlara baş vurduk. Fakat anıtlar kurulu tarihi yapıya zarar verir gerekçesi ile buna karşı çıktı. Fazla değil dört adet klima çarşının yazın serin kışın sıcak olmasını sağlayabilir.

Hizmet sınırsız müşteri sınırlı

Oltu taşına eskisi kadar rağbet yok. Daha çok şehir dışından siparişler alıyoruz. İnsanların büyük kısmı Oltu taşı tespih, kolye, yüzük gibi takıları tercih ediyorlar. Oltu taşı ürünleri arasında en çok ilgi gören işlemeli tespih çeşitleri. Erzurum’dan hatıra veya anı olarak insanlar Oltu taşı ürünlerini tercih ediyor. Bu tercih oldukça doğal, çünkü olması gerekende bu. Esnaf üzerine düşen her şeyi yapmaya hazır, yeter ki yetkililer de çarşı esnafının derdine derman olmak için birer adım atsın” diye konuştu.

Oltu taşının prestiji ile oynanıyor

ERZURUM’DA NARKOTİK OPERASYONU

Oltu taşı esnaflarından Tahsin Çelik ise Oltu taşının ilgisizlik nedeni ile prestiji ile oynandığını söyleyerek, sokakta 3-5 liraya Oltu taşı tespih satan tezgahçıların Oltu taşı üretici ve satıcılarını zor durumda bıraktığını belirtti. Tezgah satıcıları ile ilgili hiçbir denetleme yapılmadığını savunan Çelik,’Oltu taşını ilk kez alacak insanlar bu sokak satıcıları tarafından kandırılıp Rus taşı tespihler Oltu Taşı olarak tanıtılıyor. Kısa sürede yıpranan kırılan tespihleri Oltu taşı sanan insanlar gelip bize Oltu taşının 5 para etmez olduğunu söylüyorlar. Bu bizi sanatkârlar olarak üzmektedir.  Bunun önüne geçilmesinin tek yolu, Oltu taşının ve çarşının tanıtımının iyi yapılmasıdır. Yalnız bir kez 2011 yılı kış olimpiyatlarında tanıtım yapıldı. Onun ardından Taşhan kaderine terk edildi. Esnaf kendi çabaları ile ayakta durmaya çalışıyor. Burada bulunan 52 işyerinin çoğu dışarıya iş yaparak ayakta duruyor. Erzurum’un öz sermayesi olan bu taşın sahipsiz kalması bizi derinden üzmektedir” diye konuştu.

Turistlerin ilgisi komisyona kurban

“Yurt dışından gelen turistlerin bir çoğu Oltu taşı ürünlerinden almadan Erzurum’dan ayrılmıyor” diyen Tahsin Çelik, “Erzurum’u ziyaret eden birçok turist Doğu Anadolu veya Karadeniz turları kapsamında toplu olarak geliyor. Bu insanlarda gezileri boyunca tur operatörleri gözetiminde alışveriş yapıyor. Bunu fırsat bilen tur operatörleri, turistlerin büyük ilgisine sebep olan Oltu taşını, Taşhan içerisinde bulunan dükkânlar arasında 2 iş yeri ile anlaşarak alış veriş yaptırıyorlar. Turistlere sadece alışveriş yapılabilir, güvenilir olarak bu işyerlerini gösteriyorlar. Buda bizi oldukça rahatsız ediyor.  Bir tur operatörü ile birlikte gelen 100 turistin Taşhan içerisinde gezmelerine bile izin verilmiyor. Bu sadece bize değil Erzurum’a da zarar veren bir davranış. Komisyon için yapılan bu çirkin davranış bizleri de güvensiz kılıyor” dedi.

Tanıtım yetersiz

Kesme taştan inşa edilen iki katlı tarihi Rüstem Paşa Bedesteninde 52 işyeri bulunuyor. Kanunu Sultan Süleyman’ın Sadrazamı Rüstempaşa tarafından yaptırılan bedesten, ilk olarak 1970 yılında restore edildi. Menderes Caddesi üzerinde bulunan ve halk arasında Taşhan diye adlandırılan bedestende, Oltu taşı işlemecileri faaliyet gösteriyor.  Oltu taşı denilince Taşhan, Taşhan denilince Oltu taşı akla geliyor. İşyerleri 1970’den sonra 2008’de yeniden restore edildi. İşyerlerinin tamamı tek tip olduğundan çarşıya gelen misafir veya alışveriş yapacak olan müşterilerin beğenisini kazanıyor. 2011 kış oyunları öncesinde müşterilerle iletişim sağlayabilmek için işyeri sahiplerine verilen yabancı dil kurslarına katılım sağlanarak, her işyerine sertifika verildi.