Erzurum/zirve2000 Tarihin şanlı direnişe sahne olan Azize Tabyasındaki tarihi mezarlıkların sırrını yıllar önce belgelerle ortaya çıkaran araştırmacı yazar Talat Uzunyaylalı, aradan geçen uzun zamana rağmen mezarların başına kitabe konmamasına tepki gösterdi. Uzunyaylalı, “Bir kitabe yaptırmak bu kadar zor olmamalı, yaşananlar utanç verici” dedi.
Erzurum ile ilgili yaptığı araştırmalar ve kaleme aldığı eserlerle şehrin saklı tarihini ortaya çıkaran araştırmacı yazar Talat Uzunyaylalı, 2015 yılında yazdığı Nene Hatun kitabında Aziziye Tabyasında yaptırılan şehit mezarları ile ilgili gerçekleri ortaya çıkarmıştı.
Aziziye Tabyası anıtındaki mezarların temsili olmadığını dile getiren Uzunyaylalı, var olan mezar taşlarının altında şehit kabirlerinin olduğunu belirterek dönemin Valisi Ahmet Altıparmak’a açıklayıcı bir levhanın yapılması için çağrıda bulunmuştu. Aradan geçen yılların ardından Uzunyaylalı’nın çağrısı hala cevap bulamadı. Tarihi belgelerle doğruluğu ortaya konan mezarların temsili olmadıkları ve altında yatanların şehit olduklarını anlatan bir levhanın yaptırılmasını isteyen Uzunyaylalı bu dileğini yıllar sonra tekrar sitem ederek gündeme getirdi.
Yazdığı Nene Hatun kitabında tarihi belgelerle birlikte Aziziye Tabyasındaki şehit mezarlarını ortaya çıkardığını kaydeden Uzunyaylalı, dönemin müftüsünün, doktorların ve yetkililerinin onayı ile mezarların sembolik olmadığının tasdik edildiğini ifade etti.
“Mezarlar sembolik değil”
1954 yılında Nene Hatun Anıtı yapılırken diğer mezarlardan alınarak söz konusu noktaya cenazelerin aktarıldığını kaydeden Uzunyaylalı, “O taşların altında ölen insanların gerçek mezarları var ve kesinlikle sembolik değiller. Onların içerisine aşağıda bulunan mezarlardan bir miktar cenaze nakledilmiştir. Bu durumda resmi kaynaklarla, doktorların ifadeleriyle ve netleşiyor. Ayrıca var olan resimlerde gerçeğe ışık tutuyor.” dedi.
Yıllardır çözüme kavuşamadı
Yıllar önce ortaya çıkan bu bilginin herkes tarafından bilinip öğrenilmesi gerektiğine vurgu yapan Uzunyaylalı, “Aziziye Tabyası Anıtındaki mezarlara levha veya kitabe dikilmeli ve bu mezarların altında şehit kabirleri olduğu ifade edilmelidir. Bu konuyu yıllardır dile getiriyoruz fakat henüz bir karşılığı olmadı. O hatıraları yaşatacak bir kitabe yazdırılıp, konulamadı. Bir mermerin üzerine ‘1954 yılında yapılan anıt nedeniyle heyetler huzurunda 20-30 civarında şehit cenazesi buraya nakledilmiştir’ diye yazıp asmaları gerekir” diye konuştu.
“Hem şehitlere hem verilen mücadeleye saygısızlık”
Söylediklerinin birer iddia değil belgeli, fotoğraflı tarihi gerçekler olduğuna dikkat çeken Talat Uzunyaylalı, “Elde ettiğimiz fotoğraflarda görüldüğü gibi zamanında o mezarlar açılmış, hafriyat toprağı taşınmış ve cenazeler oralara nakledilmiş. Sembolik bir mezarda bu işlemlerin hiç biri olmaz. Yıllar önce bu gerçeği ortaya çıkardık fakat devamını getiremedik ne yazık ki. Şuan Aziziye Tabyası Milli Park statüsünde yer alıyor. Sorumluluk alanı olarak Orman Genel Müdürlüğüne bağlı. Dolayısıyla sadece Valimiz Mustafa Çitçi’ye değil tüm yetkililere seslenmek istiyorum. Tanıtıcı bir belgenin, levhanın yaptırılıp hala oraya asılmıyor oluşu utanç verici. Bu durum hem şehitlere hem orada verilen mücadeleye saygısızlıktır. Bir an önce gerekli mercilerin bu konuya el atmasını diliyoruz” dedi
Şeyma TAHİR