Erzurum’da nişanlı damat adaylarının Kurban Bayramları’nda göndermekle yükümlü olduğu kurbanlık koç geleneği hala sürdürülüyor. Damadın yakınları tarafından adeta gelin gibi süslendikten sonra boynuna altın bilezik bağlanan koçlar, Kurban Bayramı’nda kesilmek üzere kız evine gönderiliyor.
Erzurum da Kurban Bayramı’nın yaklaşmasıyla birlikte damat adaylarınca nişanlıların evlerine gelin koçu gönderilmeye başlandı. Kurbanlık hayvan fiyatlarının arttığı bu günlerde pazardan sıkı pazarlık sonucu aldıkları koçları gelin gibi süsleyen damat adayları, boynuna en az 20 gramlık altın bilezik bağlanan hayvanları bayramda kesilmek üzere nişanlılarının evini gönderiyor. Herhangi bir mecburiyet olmamasına karşın yıllardır yaşatılan gelenekte kız tarafı gelen kurbanlık koçu keseceği gibi isterse satabiliyor.
KURBANLIK ALIRKEN DİKKAT
Öte yandan alınan kurbanlık hayvanın hastalıklı olmamasını gerektiğini belirten uzmanlar, çok basit bir gözlemle herkesin aldığı kurbanın sağlıklı olup olmadığını burnu ve gözüne bakarak anlayabileceğini söylediler. Kurbanlık için tosun ve koçun tercih edilmesi gerektiğini ifade eden uzmanlar, şöyle devam ettiler:
“Dişi hayvanlar mümkün olduğunca kesilmemelidir. Koç, koyun ve keçinin bir, sığır ve manda cinsinden hayvanların iki, devenin de beş yaşını doldurmuş olması gerekir. Kurbanlık hayvanın burnunun üst kısmı kuru ve çatlak olmamalı, nemli ve parlak olmalı. Burun, kurbanın sağlıklı olup olmadığını ele verir. Enfeksiyon geçiren hayvanın tüyleri de birbirine karışır. Tüyleri düz ve parlak olan hayvanlar tercih edilmeli. Gözleri mat renginde olmamalı parlak olmalı. Mat renkli gözler, hayvanın gözlerinde bir enfeksiyon olduğuna işarettir. İyi bir kurban arkadan bakıldığında kare ve üçgen şeklinde değil küp şeklinde görünmelidir. Kare ve üçgen şeklinde görülen hayvanlar genelde zayıf ve sağlıksız hayvanlardır. Hayvanın vücut ağırlığının yüzde 20’si kemiktir. Zayıf hayvan kemikten ibarettir. Hayvanın kuyruğu ne uzun ne de kısa olmalı. Topallık gibi fiziki bir sakatlığı olmamalı. Koyun ve inek dişi hayvan kesilecekse mutlaka gebe olup olmadığına bakılmalı, gebe hayvanlar kurban edilmemeli. Dişi kurbanlıkların memeleri çatlak ve kızarık olmamalı. Bu tür durumlar enfeksiyon olduğunu gösterir. İç parazit ihtimaline karşı bir kez parazit giderici ilaç kullanılmalı. Koyun, koç gibi kurbanlıklar seçerken bel bölgesi sıkıldığında ele kemik gelmemelidir. Kemik geliyorsa, bu, hayvanın zayıf olduğunu gösterir.”