Kurban bayramı tüketilen protein miktarının oldukça fazla olduğu bir zaman dilimidir. Fazla yağ ve tuz tüketimi sonucu kan basıncını çok artırarak hipertansif krizlere ve kalp krizi gibi sağlık problemleriyle karşılaşılabilir. Kontrol elden bırakılırsa, kilo artışı dışında hazımsızlık, mide yanması, gaz vb gibi bağırsak şikâyetleri ile karşılaşılabilir. Özellikle diyabet, hipertansiyon, kalp-damar hastalıkları gibi sağlık problemlerine sahip bireyler bu dönemde beslenme düzenlerine bir kat daha dikkat etmelidir.
Kurban Bayramında Nelere Dikkat Etmelisiniz?
• Günde bir öğünden fazla et tüketmemeye özen gösterin. Kavurma veya kızartma yöntemiyle pişirilen etin sindirimi zor olduğu için kızarmış, soslu et yemekleri yerine haşlanmış veya ızgara etler tercih edin. Bayram yemeğimizi özellikle kurban etinin yağsız tarafından pişirmeye dikkat edin. Tek öğün ve fazla miktarda alınan her besin kalp hastalıklarında ani şikâyetlere sebep olabilir. Az az ve sık sık beslenin.
• Kavurma yapmak istiyorsanız etin kendi suyunu kullanarak kavurma yapabilirsiniz. Bayramdan sonra kemerlerin sıkmasını istemiyorsanız pişirme sırasında lezzet vermek amacıyla iç yağı, kuyruk yağı, tereyağı gibi yağ ilavesi yapmayın. Bayramda et tüketimi fazla olduğu için masadan tuzluğu ve sucuk, salam gibi işlenmiş et ürünlerini kaldırın.
• Etin yanına hamur işi ve pilavı yerine buharda pişmiş sebzeler, çok az zeytinyağı ilave ederek hazırlanan sebze yemekleri, salatalar ile daha düşük kalorili, hafif ve sağlıklı menüler hazırlayın. Böylece C vitamini, potasyum gibi vitamin ve minerallerden zengin yeşil yapraklı sebzeler ve çiğ olarak tüketeceğiniz bol limonlu bir salata ette bulunan demirden daha fazla faydalanmanızı, fazla etin vücuda yapacağı toksik etkilerden korunmanızı sağlar.
• Mangal yapacaksanız etlerin yanında sebze ızgara da pişirin. Kansere zemin hazırlayan etkilerden korunmak için ızgara yapılırken etleri mümkün olduğu kadar kömürden uzak tutarak çok yüksek ısıda çok uzun süre pişirmekten, kavurmaktan ve kızartmaktan kaçının.
• Bol limon eklenmiş salata ve sebzelerle birlikte kurban eti tüketimi hazmı kolaylaştırır. Salatalara lezzet ve aroma katmak için limon+mandalin suyu karışımı ekleyin.
• Bayram sohbetlerinin olmazsa olması çay ve kahvedir. Etli bir yemeğin hemen üzerine çay-kahve içmek de etin içindeki demirin vücut tarafından kullanımını azaltacağı için çay-kahve tüketiminin yemekten 2,5 saat sonra olmasına dikkat edin.
• Bayram boyunca günde en az 12 bardak su içmeyi alışkanlık haline getirin. Gidilen her yerde ikram edilen asitli-gazlı içeceklere hayır demeyi alışkanlık haline getirin.
Kurban eti nasıl tüketilmeli? Nasıl Saklanmalı?
Yeni kesilmiş hayvanların etlerindeki sertlik pişirmede ve sindirimde zorluk yaratır. Kurban etinin kesilir kesilmez hemen tüketmemeli, buzdolabında 24–48 saat bekledikten sonra pişirilip, tüketilmelidir. Etler uzun süre saklanılmak istenildiğinde birer pişirmelik parçalara ayrılarak 0-2 C’de 3-5 gün, -2 derece ki buzdolabında bir kaç hafta, -18 derecede 3 ay saklanabilir. Donmuş etleri çözdürürken; Donmuş etlerin nasıl çözdürüleceği önemlidir. Etler soğuk suyun altında veya buzdolabında çözdürülmelidir. Mikrobiyolojik tehlikeleri önlemek adına çözdürülen etlerin tekrar dondurulmasına dikkat edilmelidir.
Sofrada mutlaka çorba olmalı
Yemeğe ana yemek olan et yemekleriyle değil düşük enerji yoğunluğuna sahip bir çorba ile başlanmalıdır. Çorba, açlık merkezini baskıladığını ve daha iyi doyum sağlar. Midenin çeperini sıcak bir dalga ile kaplayarak mideyi sonradan gelecek yiyeceklerin sindirimine hazırlar. Böylece daha az et yahniye ihtiyaç duyar, daha iyi sindirirsiniz.
Peki ya sakatat çorbaları?
Et ve et ürünleri, şarküteri ürünleri ve sakatatlar kolesterol seviyeleri yüksek bireyler için sıklığı azaltılarak tüketilmesi gereken besinler arasındadır. Sakatat çorbası içilecekse zararı azaltmak için yanında E, C ve A vitamininden zengin bir salata tüketilmelidir.
Evden çıkmadan ara öğün yapılmalı
Keyifli bayram ziyaretleri sırasında hazırlanan sofralar, tatlı ve şekerler iştah kabartıcıdır. İkramlar arasında eleme yapın, sağlıklı olanları tercih edin. Kan şekerinizi dengede tutmak için sağlıklı ara iki kuru kayısı + 5 badem/fındık veya 1 bardak ayran + kepekli galeta veya 1 elma + 2 ceviz gibi pratik seçeneklerle ara öğününüzü yaptıktan sonra evden çıkılmalıdır.
Tatlı seçimi dikkatli yapılmalı
Bayramlar tatlı, çikolata ikramlarının arttığı günlerdir. Gidilen her misafirlikte ikram edilen tatlıların tüketilmesi günde 3–4 porsiyon tatlı tüketilmesi anlamına gelir. Bu da kalori alımını ve basit şeker alımını önemli derecede artırır. Aşırı basit şeker tüketimi, kan şekerinde ani dalgalanmalara neden olur. Özellikle diyabet, reaktif hipoglisemi, insulin direnci gibi hastalıklara sahipseniz tabağınıza aldığınız tatlılara çok dikkat etmelisiniz. Çünkü tüketilen tatlı kan şekerini hızlı ve kontrolsüz bir şekilde yükseltir. Böylece hızlı acıkır ve daha fazla tatlı yemek istersiniz.
İkram edilen tatlıların beş gün gibi kısa bir sürenin sonunda alınan fazla kilolara dönüşmemesi için doğru tercihler yaparak bayramdan kilo almadan çıkmaya çalışın. İçlerinde çok fazla yağ, şeker, un bulunan kek, kurabiye, börek ve baklava gibi yiyecekler, bayram günlerinin vazgeçilmezi çikolatadan uzak durun. Bayram da olsa tatlı tercihlerinizi sütlü, meyveli hafif tatlılardan yana kullanarak meyve salataları, light dondurmalı meyve tatlıları veya light sütlü tatlılar tercih edin.
Unutmayın! 100 gram baklava 410 kalori, 1 kâse muhallebi 350 kalori, 100 gram irmik helvası 304 kalori, 1adet şekerpare 145 kalori ediyor.